Gatestone Institute 18.10.2018
By Khaled Abu Toameh*

  • Ελλείψει Κοινοβουλίου, οι Παλαιστίνιοι δεν έχουν κανέναν να απευθυνθούν για να εκφράσουν τα παράπονά τους. Δεν μπορούν να γράψουν ή να τηλεφωνήσουν στους εκλεγμένους νομοθέτες τους για να παραπονεθούν για οτιδήποτε. Το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να προσφύγουν στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, ειδικά στο Facebook, για να εκθέσουν τις απόψεις τους.
  • Ως Παλαιστιναική Αρχή, ο Πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς δεν ανέχεται την κριτική ιδιαιτέρως καλά, αισθάνεται αναμφίβολα πιο άνετα να δίνει ομιλίες σε διεθνή Φόρουμ, όπως των Ηνωμένων Εθνών, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των δικών του θεσμικών οργάνων Φατάχ και PLO (Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης), παρά στο Παλαιστινιακό κοινοβούλιο. Οι άλλοι είναι χώροι, στους οποίους κανείς δεν τον ελέγχει για την τυραννία του.   
  • Τα τελευταία χρόνια, ομάδες Παλαιστινίων παρενοχλήθηκαν, συνελήφθησαν και ανακρίθηκαν από τις δυνάμεις ασφαλείας του Αμπάς, επειδή ανέβαζαν σχόλια διατυπώνοντας την κριτική τους στο Facebook.  

Τα Κοινοβούλια, μεταξύ των ισχυρότερων εκδηλώσεων μιας δημοκρατίας, αντιπροσωπεύουν το εκλογικό σώμα, θεσπίζουν νόμους και επιβλέπουν την κυβέρνηση μέσω ακροάσεων και πληροφοριών. 

Προφανώς, αυτό δεν ισχύει για τους Παλαιστινίους, οι οποίοι, ως αποτέλεσμα του αγώνα εξουσίας μεταξύ της Παλαιστινιακής Αρχής (PA) του Προέδρου Μαχμούντ Αμπάς που κυβερνά τη φατρία της Φατάχ στη Δυτική Όχθη και της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας, έχουν μείνει, εδώ και 11 χρόνια, χωρίς λειτουργικό Κοινοβούλιο.

Ο μοναδικός νομοθέτης της Παλαιστινιακής Αρχής είναι το Παλαιστινιακό Νομοθετικό Συμβούλιο (PLC) που αποτελείται από 132 μέλη. Τόσο η Παλαιστινιακή Αρχή όσο και το PLC ιδρύθηκαν μετά την υπογραφή του Συμφώνου του Όσλο το 1993. Οι πρώτες Παλαιστινιακές νομοθετικές εκλογές έλαβαν χώρα τον Ιανουάριο του 1996. Η δεύτερη και τελευταία εκλογή πραγματοποιήθηκε τον Ιανουάριο του 2006. Είχε ως αποτέλεσμα τη νίκη της Χαμάς.

Το 2007, η Χαμάς κατέλαβε βίαια τον έλεγχο της Λωρίδας της Γάζας και ανέτρεψε το καθεστώς της Παλαιστινιακής Αρχής που ήταν εκεί. Από τότε, το Παλαιστινιακό Κοινοβούλιο δεν λειτουργεί σωστά, αν και οι νομοθέτες της Χαμάς συναντώνται μερικές φορές χωριστά στη Λωρίδα της Γάζας. Ελλείψει λειτουργικού Κοινοβουλίου, ο Αμπάς περνάει νόμους με «προεδρικό διάταγμα». Αρκετοί Παλαιστίνιοι αμφισβήτησαν τη νομιμότητά τους και κατηγόρησαν τον Παλαιστίνιο ηγέτη για παραβίαση του Παλαιστινιακού Βασικού Νόμου.

Ο Αμπάς έχει αντικαταστήσει αποτελεσματικά το Παλαιστινιακό Νομοθετικό Συμβούλιο (PLC) ως μοναδικός νομοθέτης για τους Παλαιστίνιους. Αυτή η κατάσταση τον έχει μετατρέψει σε έναν αυταρχικό και ολοκληρωτικό πρόεδρο που λαμβάνει αποφάσεις χωρίς να είναι υπόλογος σε κανέναν, συμπεριλαμβανομένων των μελών του Παλαιστινιακού Κοινοβουλίου.

Ακόμη χειρότερα, ο Αμπάς χρησιμοποιεί επίσης τις εξουσίες του για να τιμωρήσει τα μέλη του Κοινοβουλίου που τολμούν να τον επικρίνουν ή να εκφράσουν την αντίθεσή τους στις πολιτικές του. Το 2016, για παράδειγμα, ο Αμπάς ήρε την Κοινοβουλευτική ασυλία πέντε «επαναστατικών» νομοθετών: Mohammed Dahlan, Shami al-Shami, Najaf Abu Bakr, Nasser Juma’ah και Jamal Tirawi. 

«Η απόφαση του Αμπάς παραβιάζει τον Παλαιστινιακό Βασικό Νόμο, ο οποίος απαιτεί το διαχωρισμό των εξουσιών μεταξύ των εκτελεστικών, νομοθετικών και δικαστικών αρχών», σχολίασε ο Abu Bakr. «Σεβόμαστε το δικαστικό σύστημα και το νόμο. Απορρίπτουμε οποιαδήποτε προσπάθεια εκμετάλλευσης του νόμου για να αλλοιώσουμε το δικαστικό σώμα».

Ο Αμπάς, από την πλευρά του, δεν του αρέσει το PLC επειδή γνωρίζει ότι πολλά από τα μέλη της Φατάχ και της Χαμάς είναι επικριτικά για τον ίδιο και τις πολιτικές του. Καθώς ο Αμπάς δεν ανέχεται την κριτική ιδιαιτέρως καλά, αισθάνεται αναμφίβολα πιο άνετα να δίνει ομιλίες σε διεθνή Φόρουμ, όπως των Ηνωμένων Εθνών, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των δικών του θεσμικών οργάνων Φατάχ και PLO (Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης), παρά στο Παλαιστινιακό κοινοβούλιο. Οι άλλοι είναι χώροι, στους οποίους κανείς δεν τον ελέγχει για την τυραννία του.   

Τα θεσμικά όργανα PLO και Φατάχ στα οποία ο Αμπάς απευθύνεται συχνά, κυριαρχούνται από τους έμπιστούς του, πολλοί από τους οποίους είναι επίσης στην μισθοδοσία του. Ποιος χρειάζεται ένα Κοινοβούλιο όταν έχει την Εκτελεστική Επιτροπή της PLO, το Κεντρικό Συμβούλιο της PLO και την Κεντρική Επιτροπή της Φατάχ, τα μέλη των οποίων υπολογίζονται ως τυφλοί υποστηρικτές του Αμπάς και των αποφάσεών του; Οι τρεις Παλαιστινιακοί φορείς έχουν αντικαταστήσει το PLC (Παλαιστινιακό Νομοθετικό Συμβούλιο) ως τα βασικά όργανα λήψης αποφάσεων των Παλαιστινίων. Ωστόσο, οι μόνες αποφάσεις που λαμβάνουν αυτά τα όργανα είναι αυτές που υποστηρίζουν πλήρως τον Αμπάς σε ό,τι λέει και κάνει.

Ελλείψει Κοινοβουλίου, οι Παλαιστίνιοι δεν έχουν κανέναν να απευθυνθούν για να εκφράσουν τα παράπονά τους. Δεν μπορούν να γράψουν ή να τηλεφωνήσουν στους εκλεγμένους νομοθέτες τους για να παραπονεθούν για οτιδήποτε. Το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να προσφύγουν στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, ειδικά στο Facebook, για να εκθέσουν τις απόψεις τους. Ακόμα και τότε, οι Παλαιστίνιοι δεν είναι ασφαλείς από το μακρύ χέρι των Παλαιστινιακών δυνάμεων ασφαλείας. Τα τελευταία χρόνια, ομάδες Παλαιστινίων παρενοχλήθηκαν, συνελήφθησαν και ανακρίθηκαν από τις δυνάμεις ασφαλείας του Αμπάς, επειδή ανέβαζαν σχόλια διατυπώνοντας την κριτική τους στο Facebook.

Στις 14 Οκτωβρίου, οι πιστοί του Αμπάς έκαναν ένα ακόμη βήμα που θα υπονόμευε περαιτέρω τις πιθανότητες των Παλαιστινίων να γίνουν ποτέ μία ελεύθερη και δημοκρατική κοινωνία που θα περιλαμβάνει ένα λειτουργικό και ζωντανό Κοινοβούλιο με ανοιχτό διάλογο. Το Επαναστατικό Συμβούλιο της Φατάχ, άλλο ένα σημαντικό σώμα που κυριαρχείται από τους έμπιστους του Αμπάς, πρότεινε ο Παλαιστίνιος πρόεδρος να διαλύσει το PLC και να προετοιμαστεί για γενικές εκλογές στη Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας. Αυτή η πρόταση, εκ μέρους μη εκλεγμένων αξιωματούχων της Φατάχ εναντίον εκλεγμένων μελών του Παλαιστινιακού Κοινοβουλίου, θεωρήθηκε τόσο αντιδημοκρατική για νομικούς και Κοινοβουλευτικούς λόγους, όσο και υπονομευτική για την εμπιστοσύνη των Παλαιστινίων στον Αμπάς και την Παλαιστινιακή ηγεσία.

Οι επικριτές του Αμπάς και νομικοί εμπειρογνώμονες καταδίκασαν την πρόταση της Φατάχ να διαλύσει το Παλαιστινιακό Κοινοβούλιο. Υποστηρίζουν ότι η κίνηση δεν αποσκοπεί στη μεταρρύθμιση και τη δημοκρατία, αλλά επιτρέψει στον Αμπάς και τη Φατάχ να απαλλαγούν από το PLC.

Ο Hasan Khraisheh, αναπληρωτής ομιλητής του PLC, δήλωσε ότι ούτε ο Αμπάς ούτε η Φατάχ έχουν εξουσιοδοτηθεί να διαλύσουν το Κοινοβούλιο. «Το PLC εκλέχθηκε από τον Παλαιστινιακό λαό και δεν μπορεί να διαλυθεί από το Επαναστατικό Συμβούλιο της Φατάχ, το οποίο δεν εξελέγη από τον λαό», υποστήριξε. «Η διάλυση του Κοινοβουλίου σημαίνει τη διάλυση της Παλαιστινιακής Αρχής, πράγμα που σημαίνει επίσης, ότι διαλύεται ο ίδιος ο Πρόεδρος Αμπάς».

Η τελευταία κίνηση για διάλυση του PLC είναι μία ακόμη προσπάθεια του Αμπάς να φιμώσει τους επικριτές του και να εμποδίσει έναν ανοιχτό διάλογο μεταξύ των Παλαιστινίων σχετικά με τις πολιτικές του. Ελλείψει κοινοβουλίου, για παράδειγμα, δεν υπάρχει συζήτηση για την πολιτική του Αμπάς έναντι των αντιπάλων του στη Χαμάς ή των σχέσεών του με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ. Οι βοηθοί του ισχυρίζονται ότι η απόφαση για διάλυση του PLC στοχεύει στην προετοιμασία των μακρόπνοων προεδρικών και κοινοβουλευτικών εκλογών. Ωστόσο, ο συνεχιζόμενος αγώνας εξουσίας μεταξύ του Αμπάς και της Χαμάς καθιστά αδύνατη τη διεξαγωγή ελεύθερων και δίκαιων εκλογών. Τα αντίπαλα κόμματα δεν εμπιστεύονται το ένα το άλλο, οπότε είναι δύσκολο να δούμε πώς, υπό τις παρούσες συνθήκες, όταν βρίσκονται στο λαιμό του άλλου, θα συμφωνούσαν ποτέ να διεξάγουν τέτοιες εκλογές.

Τα τελευταία 11 χρόνια, εξαιτίας της διένεξης μεταξύ Χαμάς και Φατάχ και εξαιτίας της συνεχιζόμενης προσπάθειας του Αμπάς να παρακάμψει και να υπονομεύσει τους Παλαιστίνιους νομοθέτες, το Παλαιστινιακό Κοινοβούλιο πεθαίνει. Τώρα, η πρόταση της Φατάχ να το διαλύσει εντελώς έχει τοποθετήσει το τελευταίο καρφί στο φέρετρο του Κοινοβουλίου. Με τον παραμερισμό του PLC, ο Αμπάς και οι πιστοί του έχουν καταστρέψει κάθε όνειρο που είχαν ποτέ οι Παλαιστίνιοι να έχουν ένα λειτουργικό Κοινοβούλιο.

Σε ένα χτύπημα της μοίρας, η κίνηση της Φατάχ να διαλύσει το PLC ήρθε λίγες ώρες πριν το Ισραηλινό Κοινοβούλιο, η Κνεσέτ, ανοίξει τη χειμερινή σύνοδο στην Ιερουσαλήμ.

Το μόνο που απομένει λοιπόν, για τους Παλαιστίνιους είναι να ζηλεύουν το Ισραήλ, το οποίο διαθέτει ένα ζωντανό Κοινοβούλιο, όπου οι νομοθέτες, συμπεριλαμβανομένων των Αράβων Βουλευτών, είναι ελεύθεροι να επικρίνουν και να καταγγέλλουν τους Ισραηλινούς κυβερνητικούς ηγέτες και τις πολιτικές τους χωρίς φόβο εκφοβισμού και τιμωρίας. Προς το παρόν, φαίνεται ότι οι Παλαιστίνιοι θα πρέπει να ζουν με μία δικτατορία και αυταρχικούς ηγέτες που κάνουν ό,τι είναι δυνατόν για να στερήσουν από τον λαό τους τη δημοκρατία, τη διαφάνεια και τη λογοδότηση. 

*Ο Khaled Abu Toameh, βραβευμένος δημοσιογράφος με έδρα την Ιερουσαλήμ, είναι Συνεργάτης – Δημοσιογράφος του Gatestone Institute.

https://www.gatestoneinstitute.org/13136/palestinian-parliament