Times Of Israel Τετάρτη 21.2.2018
Του David Horovitz
Πρόκειται το Ισραήλ να διώξει έναν έμπειρο Πρωθυπουργό για μερικές ανόητες παραβάσεις; Λοιπόν, ίσως, αλλά μπορεί να μην είναι ανόητες και οι νομοθέτες μας, εξασφάλισαν, ότι δε θα γίνει ήπια.
Προς το τέλος μιας συζήτησης στην οποία συμμετείχα την Τρίτη το βράδυ (20 Φεβρουαρίου 2018), που οργανώθηκε από Αμερικανούς Εβραίους ηγέτες σε μία αποστολή στην Ιερουσαλήμ, ένα μέλος του ακροατηρίου μας ρώτησε, αν συνειδητοποιήσαμε πόσο ελλιπές σε αυτογνωσία φαίνεται το Ισραήλ σήμερα, σε πολλούς από τους υποστηρικτές του στο εξωτερικό, καθώς, όπως φαίνεται, κινείται με σκοπό να κυνηγήσει από το αξίωμά του έναν εξαιρετικά αποτελεσματικό πρωθυπουργό για φερόμενα αδικήματα δωροδοκίας, που αφορούν σε ασαφή ποσά.
Το ποσό των 300.000 δολαρίων ή περίπου τόσο συνολικά που ο Νετανιάου και η σύζυγός του, Σάρα φέρεται να έλαβαν σε πούρα, σαμπάνια και άλλα αγαθά από τους δισεκατομμυριούχους φίλους τους Arnon Milchan και James Packer, ο ερωτών χλεύασε στη συνεδρίασή μας της ετήσιας συνάντησης στην Ιερουσαλήμ της Διάσκεψης των Προέδρων Μεγάλων Αμερικανικών Εβραϊκών Οργανώσεων, είναι τόσο ασήμαντο, που θα μπορούσε να θεωρηθεί αριθμός στρογγυλοποίησης.
Για ένα τέτοιο ποσό, ρώτησε μέσα σε εξοργισμένη αμηχανία, το Ισραήλ θα χάσει έναν ηγέτη τόσο ικανό να κρατήσει τη χώρα ασφαλή και ευημερούσα;
Υπήρχε σαφώς κάποιος βαθμός υποστήριξης προς την άποψη αυτή στην αίθουσα. Ο ερωτών δέχθηκε κάποιες χλιαρές επευφημίες. Ένας από τους συναδέλφους μου στο πάνελ, με παρόμοια διάθεση, είχε προτείνει νωρίτερα ότι ο επικεφαλής της Αστυνομίας, Roni Alsheich δε θα έπρεπε να διεξάγει τις διάφορες έρευνες για διαφθορά του Νετανιάου, επειδή ο πρωθυπουργός έπρεπε να επικεντρώσει την προσοχή του στις προκλήσεις ασφαλείας που αντιμετωπίζει το Ισραήλ. Όποια ποινική διερεύνηση πρέπει να περιμένει μέχρι να ολοκληρωθεί η θητεία του.
Με το Ιράν να έχει στρατοπεδεύσει τώρα απευθείας στα βόρεια σύνορά μας και με τις απαιτήσεις τους να έχουν αυξηξεί μόλις πριν από λίγες ημέρες στέλνοντας ένα από τα δικά τους drone μέσα στη χώρα σε μία άνευ προηγουμένου άμεση πρόκληση, με την ενίσχυση της Χεζμπολάχ, την εποχή του Μαχμούντ Αμπάς που πλησιάζει στο τέλος της, τον Πούτιν να κυριαρχεί στη γειτονιά και έναν απρόβλεπτο αν και υποστηρικτικό πρόεδρο των ΗΠΑ, υπάρχουν πράγματι απειλές και αστάθειες σχεδόν προς κάθε κατεύθυνση.
Κοιτάζοντας πίσω τα τελευταία χρόνια κατά τα οποία το Ισραήλ με επικεφαλής τον Νετανιάου έχει διατηρήσει σχετική σταθερότητα και ισχυρή οικονομική ανάπτυξη, ενώ μεγάλο μέρος της Μέσης Ανατολής κατέρρευσε γύρω του και παρακολουθώντας την επιδεξιότητα με την οποία ο Νετανιάου θέτει την υπόθεση του Ισραήλ σε παγκόσμιους ηγέτες – «κλειδιά», είναι εύκολο να καταλάβουμε γιατί πολλοί άνθρωποι που παρακολουθούν από το εξωτερικό, που νοιάζονται γι’ αυτή τη χώρα θα τρομοκρατούνταν στην ιδέα ενός Ισραήλ με τιμονιέρη του κάποιον άλλο. Πράγματι, οι δημοσκοπήσεις που έγιναν τις τελευταίες ημέρες - ακόμα και όταν η αστυνομία συνέστησε να διωχθεί ο Νετανιάου για απάτη, παραβίαση εμπιστοσύνης και δωροδοκία σε δύο περιπτώσεις και με νέους εγκληματικούς ισχυρισμούς να συνεχίζουν να έρχονται στην επιφάνεια - υπογραμμίζουν πόσο ευρέως συνεχίζει να υποστηρίζεται ο Νετανιάου και μεταξύ των Ισραηλινών. Μέχρι και αυτή τη στιγμή που γράφω αυτό το κείμενο, δεν έχω δει ακόμα μία έρευνα που να υποδεικνύει κάποιον άλλο εκτός από τον Νετανιάου ως προτιμώμενη επιλογή για πρωθυπουργό.
Ακόμη και σήμερα, με τον ηγέτη της αντιπολίτευσης του Ισραήλ, Avi Gabbay να έχει δηλώσει ότι «η εποχή του Νετανιάου τελείωσε» και έναν από τους πιο στενούς βοηθούς του πρωθυπουργού, τον διευθυντή του Υπουργείου Επικοινωνιών, Shlomo Filber, που μετατράπηκε σε κρατικό μάρτυρα εναντίον του, δεν υπάρχει οριστική πρόταση για το πότε ή ακόμα και αν, ο Νετανιάου θα πέσει. Μπορεί να θεωρηθεί ιδιαιτέρως αξιόπιστο, ότι ο Filber θα μπορούσε να αποδειχθεί η Shula Zaken του Νετανιάου - ο μακροχρόνιος βοηθός έγινε δημόσιος μάρτυρας, γνώστης των πιο σκοτεινών μυστικών του αφεντικού, η μαρτυρία του οποίου ήταν καίρια για την καταδίκη και την τελική φυλάκιση του πρωθυπουργού, Ehud Olmert. Αλλά ο Νετανιάου, πρέπει να τονιστεί, διατηρεί το τεκμήριο της αθωότητας, δεν έχει κατηγορηθεί για κανένα αδίκημα και είναι απίθανο να κατηγορηθεί για πολλούς, πολλούς μήνες το νωρίτερο.
Ωστόσο, η ιδέα, ότι αυτός ή οποιοσδήποτε άλλος πρωθυπουργός, αυτός ή οποιοσδήποτε άλλος Ισραηλινός, όσο αποτελεσματικός και φαινομενικά μοναδικά αριστοτεχνικός, θα έπρεπε να έχει ειδική νομική απαλλαγή – θα πρέπει να είναι δηλαδή, πάνω από το νόμο - δεν εξετάζεται σοβαρά.
Ένα επιχείρημα που θα μπορούσε να υποστηριχθεί, είναι ότι ένας εθνικός ηγέτης που περιορίζεται από θητείες, πρέπει να προστατεύεται από την έρευνα και τη δίωξη στις περισσότερες περιπτώσεις. Η Γαλλία, για παράδειγμα, προβλέπει αυτή την ασυλία για τους προέδρους της, οι οποίοι μπορούν να υπηρετούν όχι περισσότερες από δύο πενταετείς θητείες. Αλλά σε ένα Ισραήλ χωρίς όρια θητείας, ένας πρωθυπουργός θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει μία τέτοια προστασία όχι μόνο για να δυσφημίσει, αλλά και για να εργαστεί ενεργά για να διαλύσει το δημοκρατικό πλαίσιο, συμπεριλαμβανομένων των αρχών επιβολής του νόμου. Πολεμώντας για την πολιτική του ζωή, ο Νετανιάου δεν καταδικάζει μόνο την πολιτική του αντιπολίτευση, αλλά και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, καθώς και ιδιαιτέρως ασυνείδητα αργά, την αστυνομία, την οποία κατηγόρησε για προκατάληψη και έλλειψη αντικειμενικότητας. Ελευθερωμένος από την επιτακτική ανάγκη να απαντήσει σε οποιαδήποτε εικαζόμενα εγκλήματα μέχρι την εξάντληση της θητείας του, ένας πρωθυπουργός θα μπορούσε να μπει στον πειρασμό να κάνει τα πάντα για να εξασφαλίσει, ότι αυτή η μέρα δεν θα έρθει ποτέ.
Ο δεύτερος μακροβιότερος πρωθυπουργός του Ισραήλ (πρέπει να παραμείνει μέχρι τον Ιούλιο του 2019 για να ξεπεράσει τον Νταβίντ Μπεν-Γκουριόν), ο Νετανιάου έχει από καιρό πείσει τον εαυτό του, ότι η παρουσία του στο γραφείο του Πρωθυπουργού είναι κρίσιμη για την ίδια την επιβίωση του Ισραήλ. Πολλοί Ισραηλινοί και πολλοί υποστηρικτές του Ισραήλ σε όλο τον κόσμο, συμμερίζονται αυτήν την εκτίμηση. Αλλά περισσότερο από όσο το Ισραήλ χρειάζεται τον Νετανιάου ή οποιονδήποτε άλλο πρωθυπουργό, δεν χρειάζεται να πούμε, ότι χρειαζόμαστε τη δημοκρατία μας. Και οι διαμορφωτές αυτής της δημοκρατίας, με μια σοφία, για την οποία συχνά δεν πιστώνονται, παρείχαν ένα πλαίσιο για να διασφαλιστεί, ότι ακόμη και καταστάσεις, όπως αυτές που αντιμετωπίζει ο Νετανιάου και οι ανακριτές του, θα αντιμετωπίζονταν με την κατάλληλη ευαισθησία, την κατάλληλη ισορροπία.
Όταν απαντούσα στον ερωτώντα μας το βράδυ της Τρίτης, θυμήθηκα τη συνέντευξη που έκανα πρόσφατα με τον συνταξιούχο αναπληρωτή πρόεδρο του Ανωτάτου Δικαστηρίου, Elyakim Rubinstein. Είχαμε μιλήσει λίγο για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο Γενικός Εισαγγελέας, Avichai Mandelblit, σταθμίζοντας τα αποδεικτικά στοιχεία και αποφασίζοντας, αν θα διώξει τον Νετανιάου. Ο Rubinstein, ο ίδιος πρώην γενικός εισαγγελέας, ήταν λογικά επιφυλακτικός σε αυτό που ήθελε να πει. Αλλά αφού προχωρήσαμε στη συζήτηση άλλων θεμάτων, επέλεξε να επαναφέρει τη συζήτηση σε αυτό το «ενοχλητικό» θέμα, γιατί ήθελε να επισημάνει, ότι ερευνώντας έναν εν ενεργεία πρωθυπουργό δεν είναι ένα βήμα που το κάνεις ελαφρά τη καρδία στο Ισραήλ και ότι λαμβάνουν χώρα αξιοσημείωτες διαδικασίες.
Ο Rubinstein ανέβηκε σε ένα ράφι της βιβλιοθήκης στο γραφείο του στο Ανώτατο Δικαστήριο, πήρε έναν τόμο, ξεφύλλισε κάποιες σελίδες του μέχρι να βρει αυτό που έψαχνε, επεσήμανε το εν λόγω εδάφιο και είπε: «Μιλήσαμε νωρίτερα για την έρευνα. Κοιτάξτε, είναι γραμμένο εδώ στο Βασικό Νόμο, “Μια ποινική έρευνα δεν θα ανοίξει εναντίον του πρωθυπουργού εκτός αν είναι με τη σύμφωνη γνώμη του γενικού εισαγγελέα. Ένα κατηγορητήριο θα επιδοθεί από το γενικό εισαγγελέα στο περιφερειακό δικαστήριο”. Βλέπετε, αυτή η ειδική διαδικασία ...»
Εξετάζοντας ορισμένους διαφόρων ειδών εγωιστές, εξτρεμιστές και σχετικούς ανίκανους που πιστεύουν ότι θα μπορούσαν να αναλάβουν τα πιο επίπονα καθήκοντα, υπηρετώντας ως πρωθυπουργός του Ισραήλ, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι πολλοί στο εσωτερικό και στο εξωτερικό φοβούνται για ένα Ισραήλ χωρίς Νετανιάου . Αν, όμως, ο πρωθυπουργός μας, υποθετικά ανατρέψει τον κανόνα δικαίου – αν προχωρήσει σε παράνομες συμφωνίες με τους επιχειρηματίες και τους βαρόνους των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης για να ενισχύσει τον πλούτο τους, με αντάλλαγμα οφέλη υπό μορφή δώρων και ευνοϊκή κάλυψη του Τύπου (όπως ισχυρίστηκε στις υποθέσεις 1000, 2000 και 4000 ) – τότε, οι υποψίες πρέπει να διερευνηθούν. Οι έρευνες δεν παραγγέλθηκαν επιπόλαια. Όπως επίπονα υπογράμμισε ο Rubinstein, απαιτούνταν μία «ειδική διαδικασία», υπό την επίβλεψη του ανώτατου νομικού λειτουργού της χώρας.
Έτσι λειτουργεί η δημοκρατία μας. Και μια σταθερή και σωστά λειτουργούσα δημοκρατία είναι πιο καίρια για την ύπαρξη του Ισραήλ, την ικανότητά του να ευδοκιμεί οικονομικά και να ανταποκρίνεται στις προκλήσεις του για την ασφάλεια, από τη διατήρηση σε ισχύ οποιουδήποτε πρωθυπουργού, όσο προικισμένου κι αν είναι. Η σταθερή και σωστά λειτουργούσα δημοκρατία μας, διασφαλίζοντας τον κανόνα δικαίου, βρίσκεται στον πυρήνα της εθνικής μας ανθεκτικότητας. Η επιλογή μεταξύ διατήρησης αυτού και διατήρησης του Νετανιάου, δεν είναι καθόλου επιλογή.